RAPORT: KOBIETY OFIARY PRZEMOCY NIE DOSTAJĄ WYSTARCZAJĄCEGO WSPARCIA W UE

Europejskie zobowiązania

90 procent ofiar przemocy ze strony partnerów to kobiety. Badania pokazują, że od 12 do 35 procent kobiet w UE doświadcza lub doświadczyło przemocy fizycznej ze strony partnera. Unia Europejska i instytucje unijne są zobowiazane do podejmowania działań na rzecz zwalczania przemocy wobec kobiet. Zobowiązanie to jest potwierdzone m.in. w Karcie Kobiet (2010), Strategii na rzecz Równości Kobiet i Mężczyzn 2010-2015 opracowanej przez Komisję Europejską i w Programie sztokholmskim 2010-2014. Najnowsze instrumenty prawne na rzecz zwalczania przemocy wobec kobiet dostarcza Konwencja Rady Europy w sprawie Zapobiegania i Zwalczania Przemocy wobec Kobiet i Przemocy Domowej. Konwencja zobowiązuje do zapewnienia kobietom ofiarom przemocy specjalistycznych usług pomocowych, m.in. schronisk, telefonów zaufania i porad prawnych oraz do wsparcia finansowania tych usług.

Pomoc jest niewystarczająca

Raport EIGE “Przemoc wobec Kobiet: Pomoc Ofiarom (pełny tytuł: “Przegląd realizacji Pekińskiej Platformy Działania przez Państwa Członkowskie UE: Przemoc wobec kobiet: Pomoc Ofiarom) opisuje obecny status specjalistycznych usług pomocowych dla kobiet ofiar przemocy ze strony partnerów w 27 państwach członkowskich UE i Chorwacji. Raport zawiera również rekomendacje poprawy standarów tych usług. W raporcie podkreśla się, że tylko specjalistyczne usługi pomocowe mogą w pełni odpowiedzieć na specyficzne potrzeby kobiet ofiar przemocy (w tym potrzebę bezpiecznego schronienia, ochrony, specjalistycznej opieki medycznej, pomocy prawnej i psychologicznej, potrzebę poradnictwa zawodowego i wsparcia finansowego) oraz wesprzeć proces wychodzenia z traumy.

“Raport EIGE pokazuje – mówi Virginija Langbakk, Dyrektorka EIGE – że obecnie istniejące usługi pomocowe nie odpowiadają na potrzeby kobiet ofiar przemocy. Jest zbyt mało specjalistycznych usług pomocowych, w niektórych państwach członkowskich UE są one dostępne tylko w stolicach, czy największych miastach, a ich finansowanie jest niestabilne. Co więcej, szkolenia dla dla osób pracujących z ofiarami i sprawcami przemocy są nieobowiązkowe, niesystematyczne i często nie uwzględniają perspektywy płci.

W raporcie podkreśla się, że w 26 państwach członkowskich UE i w Chorwacji są dostępne poradnie dla ofiar przemocy, ale tylko 8 państw członkowskich i Chorwacja wypełnia rekomendację dot. co najmniej 1 poradni na 50,000 kobiet. 17 państw członkowskich posiada telefony pomocowe dla kobiet ofiar przemocy, ale tylko w 6 przypadkach telefony pomocowe są bezpłatne i dostępne 24/7– co jest podstawowym wymogiem Konwencji Rady Europy w sprawie Zapobiegania i Zwalczania Przemocy wobec Kobiet i Przemocy Domowej.

Kraje unijne walczą o zmiany

“Warto podkreślić – mówi Virginija Langbakk – że większość państw unijnych opracowała i wdrożyła krajowe programy przeciwdzialania i zwalczania przemocy domowej, włączyła kategorię przemocy ze strony partnerów do kodeksu karnego oraz przyjęła nakaz ochrony dla ofiar przestępstw. Niektóre państwa członkowskie UE dokonały znaczącego postępu w zakresie zapewnienia usług pomocowych kobietom doświadczającym dyskryminacji krzyżowej (w tym emigrantek, kobiet z różnych grup wiekowych, kobiet należących do mniejszości etnicznych, LBT, kobiet z niepełnosprawnością).

Jednak – dodaje Virginija Langbakk – wciąż potrzebujemy lepszych rozwiązań: większość krajowych planów działań nie zawiera systemu monitoringu i ewaluacji, tylko 4 państwa członkowskie UE wprowadziły do swoich kodeków karnych definicję przemocy domowej opartą na kategorii społeczno-kulturowej tożsamości płci; a nakazy ochrony są w wielu państwach niewłaściwie wdrożone. Co więcej, finansowanie specjalistycznych usług pomocowych jest niestabilne i wyraźnie widać tu negatywne skutki kryzysu ekonomicznego. Tylko 12 państw członkowskich UE gwarantuje prawnie finansowanie specjalistycznych usług pomocowych dla kobiet ofiar przemocy.

Rekomendacje

W oparciu o dane z raporu, EIGE rekomenduje państwom członkowskim UE:

· Uznać potrzebę tworzenia specjalistycznych, uwzględniających perspektywę płci, usług pomocowych, w celu odpowiedzi na różnorodne, krótko i długoterminowe potrzeby kobiet z doświadczeniem przemocy i ich dzieci.

· Zagwarantować stabilne finansowanie specjalistycznych usług pomocowych, takich jak schroniska, telefony pomocowe i poradnie.

· Zabezpieczyć niezależność i finansowanie specjalistycznych kobiecych organizacji pozarządowych, oferujących usługi pomocowe dla kobiet ofiar przemocy.

· Wprowadzić obowiązkowe, systematyczne i ciągłe szkolenia w obszarze przemocy wobec kobiet dla właściwych służb oraz zabezpieczyć finansowanie tych szkoleń.

· Zapewnić, by usługi pomocowe były dostępne także dla kobiet doświadczających dyskryminacji krzyżowej,w tym emigrantek, kobiet z różnych grup wiekowych, kobiet należących do mniejszości etnicznych, LBT, kobiet z niepełnosprawnością.

· Wprowadzić regularny monitoring i ewaluację systemu usług pomocowych dla ofiar przemocy domowej.

· Opracować krajowe definicje i klasyfikacje na potrzeby badań i statystyk, zapewnić ich spójne i konsekwentne stosowanie na szczeblu krajowym, regionalnym, europejskim i międzynarodowym oraz zapewnić regularne zbieranie danych.

Raport ten jest częścią pracy EIGE w obszarze przemocy ze względu na płeć, której celem jest wspieranie instytucji tworzących i wdrażających politykę na szczeblu UE i polityki krajowe oraz wszystkie organizacje działające na rzecz równości kobiet i mężczyzn, poprzez dostarczanie wiarygodnych i porównywalnych danych na temat równości płci w Unii Europejskiej. Temat tego raportu został wybrany przez Prezydencję Cypryjską w Radzie Unii Europejskiej.

Eliminacja wszystkich form przemocy wobec kobiet jest jednym z celów strategicznych Pekińskiej Platformy Działania (BpfA), przyjętej na Czwartej Światowej Konferencji w sprawie Kobiet w 1995. Rada Europejska uznała zobowiązanie Unii Europejskiej wobec postanowień Pekińskiej Platformy Działania i wyraziła zamiar przeglądu realizacji Platformy wśród państw członkowskich UE. Europejski Instytut ds. Równości Płci pełni ważną rolę w tym procesie.

Raport EIGE “Przemoc wobec Kobiet: Pomoc Ofiarom będzie dostępny na stronie EIGE http://www.eige.europa.eu/ w grudniu 2012. Więcej informacji na temat badań EIGE w obszarze przemocy ze względu na płeć http://www.eige.europa.eu/content/activities/gender-based-violence

Źródło: Europejski Instytut ds. Równości Płci (EIGE), www.eige.europa.eu