DLACZEGO MUSIMY JAK NAJSZYBCIEJ PODPISAĆ I RATYFIKOWAĆ KONWENCJĘ RADY EUROPY O PRZECIWDZIAŁANIU PRZEMOCY WOBEC KOBIET I PRZEMOCY DOMOWEJ

Każdego roku w Polsce 800 tysięcy kobiet pada rocznie ofiarami przemocy fizycznej lub seksualnej.

Wśród nich:

• około 690 tysięcy kobiet było ofiarami przemocy fizycznej,
• około 95 tysięcy kobiet było ofiarami przynajmniej jednej z form przemocy seksualnej - gwałtu, usiłowania gwałtu lub seksualnego dotykania wbrew ich woli,
• około 150 kobiet i około 30 dzieci co roku ginie w wyniku „nieporozumień rodzinnych”,
• w 60% przypadków dzieci kobiety były świadkami przemocy ze strony partnera,
• według statystyk policyjnych 95% sprawców przemocy domowej to mężczyźni, a 91% ofiar to kobiety i dzieci.

Kobiety będące ofiarami przemocy domowej:

• chorują na depresję, mają obniżoną samoocenę oraz stany lękowe,
• doświadczają Zespołu Stresu Pourazowego tzn. żyją w ciągłym lęku przed agresją ze strony sprawcy,
• częściej tracą pracę i nie mogą w pełni rozwijać się zawodowo i społecznie,
• jedynie 30% kobiet doświadczających przemocy ze strony partnera zgłasza ten fakt organom ścigania,
• ponad połowa (53%) kobiet, które zgłosiły przemoc ze strony partnera była raczej lub zdecydowanie niezadowolona ze sposobu, w jakim sprawą zajęła się policja,
• chłopcy wychowujący się w rodzinach, gdzie ojciec stosuje przemoc często w życiu dorosłym stają się sprawcami przemocy wobec kobiet.

Fakty dotyczące gwałtów:

• około 30 tysięcy kobiet co roku zostaje zgwałconych,
• Policja ściga skutecznie jedynie około 6% wszystkich zgwałceń, a 94% sprawców unika kary,
• w 99,15% przypadków sprawcami gwałtu byli mężczyźni,
• 80% zgwałceń dokonały osoby znane ofierze, a gwałt miał miejsce w domu lub mieszkaniu osoby zgwałconej
• ofiary gwałtów nie są objęte w Polsce programami psychoterapii, która jest konieczna, aby ofiary gwałtów nie cierpiały z powodu gwałtu na depresję, zespół stresu pourazowego lub zaburzenia lękowe.

Średnia długość kary więzienia za gwałt ze szczególnym okrucieństwem wynosi:

• w USA i we Francji – 8,8 lat
• w Wielkiej Brytanii – 7,1 lat
• w Polsce – 3,3 lata

Wyroki za gwałt w zawieszeniu wynosiły:

• 4% w Wielkiej Brytanii
• 10% w USA i we Francji
• 33% w Polsce

Konwencja Rady Europy o przeciwdziałaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej musi zostać podpisana przez Polskę, ponieważ:

• Konwencja zawiera zestaw praktycznych narzędzi służących pomocy ofiarom przemocy takich jak: całodobowe pogotowie telefoniczne dla ofiar przemocy, sieć schronisk dla ofiar przemocy, elektroniczny nadzór nad sprawcami przemocy, zakaz kontaktowania się i zbliżania sprawcy z ofiarami, programy korekcyjne dla sprawców lub narzędzia oceny ryzyka śmierci ofiary ze strony sprawcy przemocy.
• Podpisanie i ratyfikowanie przez Polskę Konwencji Rady Europy to także szansa dla instytucji i osób pomagającym ofiarom przemocy, by zwrócić uwagę także na to, że stereotypy płciowe są jednym ze źródeł przemocy wobec kobiet i zapewnić poprzez programy szkoleniowe i edukacyjne skuteczne im przeciwdziałanie.
• Wśród działań długofalowych przeciwko przemocy wobec kobiet, najważniejszą kwestią jest zmiana postaw i nastawienia społeczeństwa w kierunku jednoznacznego potępienia przemocy wobec kobiet, a odrzucenia mitów np. o alkoholizmie jako przyczynie przemocy lub o porządnej kobiecie, której przemoc nie spotyka.

Propozycja sposobu ścigania gwałtu przedstawiona przez Ministerstwo Sprawiedliwości jest szkodliwa, ponieważ:

• Propozycja ścigania gwałtu na wniosek ofiary w sytuacji, gdy organy ścigania zostaną powiadomione przez świadka zdarzenia spowodują, że odpowiedzialność za ściganie sprawcy gwałtu zostanie nałożona na ofiarę gwałtu.
• Ten zapis będzie zachętą dla sprawców gwałtów do wywierania nacisków na ofiary, by nie składały wniosku o ich ściganie. Sprawcy gwałtu w 80% przypadków są znani ofierze  - to członkowie najbliższej rodziny, sąsiedzi lub koledzy z pracy. Taki zapis sprawi, że sprawcy pozostaną bezkarni.
• Większość sprawców gwałtu, dopóki nie zostaną i ukarani, dopuszcza się kolejnych tego typu przestępstw. Nieskuteczne ściganie sprawców gwałtu spowoduje, że kolejne kobiety lub dziewczynki będą ofiarami sprawców, którym udało się uniknąć odpowiedzialności karnej za gwałt.
• Apelujemy o zmianę trybu ścigania przestępstwa zgwałcenia – podobnie jak w przypadku innych ciężkich przestępstw powinien być to tryb „z urzędu” czyli bez konieczności wnioskowania o to osobiście przez osobę zgwałconą

Dane statystyczne o przemocy wobec kobiet pochodzą z badania IVAWS zrealizowanego w Polsce pod  kierownictwem prof. Beaty Gruszczyńskiej i zostały opisane w książce: Beata Gruszczyńska, „Przemoc wobec kobiet w Polsce. Aspekty prawnokryminologiczne”, Warszawa 2007