O sprawcach przemocy
Sprawcą przemocy, czyli osobą stosującą przemoc, jest częściej mężczyzna (92%-95%), niż kobieta (8%-5%). Z badań psychologów wynika, że zaledwie 10% tych osób zachowuje się tak na skutek choroby psychicznej (np. schizofrenii czy manii) lub jest przejawem zaburzonej osobowości (np. dyssocjalnej).
Osoby stosujące przemoc za podstawę relacji międzyludzkich uznają układ dominacji – jedna osoba ma władzę, a druga ma się jej podporządkować. Sprzyja temu tradycyjna męska rola macho, którą te osoby często przyjmują. Na zewnątrz prezentują się jako silne, sprawcze, czasem dominujące i bezkompromisowe osoby lub jako dusze towarzystwa, które manipulując otoczeniem potrafią zjednać sobie ludzi. Wewnątrz za dużym poziomem agresji, kryje się równie duży poziom lęku. W sytuacjach niepewnych tracąc poczucie bezpieczeństwa, mają tendencję do impulsywnego odreagowywania. Złość, gniew, czasem furia dominują w krajobrazie emocjonalnym. Mają bardzo mało empatii i ciepła emocjonalnego oraz nikłą świadomość własnych uczuć oraz potrzeb. Reagują wybuchami agresji, często impulsywnie. Czasem twierdzą, że jest to przymusowe. Rozbudowany jest u tych osób system uzasadnienia stosowanej przemocy. Opiera się na wielu mechanizmach obronnych – np. na racjonalizacji, wypieraniu, zaprzeczaniu i projekcji. Pożywką dla tych mechanizmów są obecne w przestrzeni społecznej mity, na temat przemocy i powielane uzasadnienia dla jej używania.
Osoby stosujące przemoc nie umieją nawiązywać i utrzymywać bliskich relacji. Dobrze czuja się mając przewagę w relacji i utrzymują ją przez nieustanną kontrolę. Rozwinięte poczucie własności dotyczy także bliskich osób, które traktują przedmiotowo. Odmawiają im prawa do innych planów i potrzeb. Autonomię innych członków rodziny traktują jako zagrożenie. Kierują się wówczas podejrzliwością i zazdrością. Niskie poczucie własnej wartości i potrzeba kontroli w sytuacji zagrożenia, np. gdy związek się rozpada, a partner/ka chce odejść, czynią ich najbardziej niebezpiecznymi. Reagują wtedy w jedyny znany sobie sposób lub też najbardziej dostępny tj. agresją. Skupiają się na sobie, potrzebują natychmiast odreagować pojawiający się gniew i wrogość.
Nie liczą się z uczuciami i potrzebami innych ludzi, mają małą zdolność do kompromisu. Są niezadowoleni ze swego życia i związku, tym bardziej, że relacje opierają na przymusie i potrzebie dominacji. Jest im trudno nawiązywać i utrzymywać związki intymne, gdyż mają problem z bliskością w relacjach. Nie pojmują uczuć innych ludzi, a tym bardziej swoich, w związku z tym nie potrafią ich komunikować. Niestałość nastroju wiąże się z niestałością zachowań, za które nie biorą odpowiedzialności. Przyczyn własnych frustracji upatrują w innych, co dowodzi emocjonalnej niedojrzałości. Dobrze czują się jedynie w ramach tradycyjnych ról społecznych. Takie osoby cechuje sztywność zachowań, postaw i przekonań.
Czynniki ryzyka stosowania przemocy:
1. Społeczne przyzwolenie na stosowanie przemocy widoczne zarówno w zachowaniach panujących w danej grupie, patriarchalnej strukturze, jak i w języku;
2. Wzorzec zachowania wyniesiony z rodziny pochodzenia – większość osób stosujących przemoc bezpośrednio jej doświadczała jako dzieci lub była jej świadkami;
3. Uzależnienie i nadużywanie alkoholu osłabiają kontrolę impulsów, ale nie odpowiadają za przemoc, raczej z nią współwystępują;
