Rocznik 2024

Drogie Czytelniczki i drodzy Czytelnicy!

Do napisania tych słów przygotowywałam się już od jakiegoś czasu, ale są takie sprawy, że człowiek – choć gotowy – to nadal w emocjach, więc piszę i kasuję, piszę i kasuję…

Tym 152 numerem „Niebieskiej Linii” żegnam się z Państwem w roli redaktorki naczelnej.

Wspomnienia biegną do początku pisma. Wciąż pamiętam dzień, gdy prof. Jerzy Mellibruda wszedł do pokoju, w którym mieścił się dział edukacji i wydawnictw Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, którym wówczas kierowałam, i powiedział „przydałoby się nam czasopismo poświęcone problemowi przemocy w rodzinie” i znacząco spojrzał w moją stronę. Odpowiedziałam, że mogę się zająć stroną redakcyjno-organizacyjną, ale kto pokieruje pismem? „Na początek ja, a potem się zobaczy” – odpowiedział Jurek.

No i tak to się zaczęło. Jurek miał mnóstwo obowiązków, więc Jego rola w piśmie przez kilka pierwszych lat polegała na rzucaniu pomysłów, tematów, podpowiedziach co w zachodniej literaturze warte uwagi. Pismo miało swoje redaktorki, niektóre na kilka numerów, niektóre na dłużej – mogliście to Państwo śledzić w stopkach redakcyjnych. Zawsze czułam się związana z „Niebieską Linią” – czy pod czujnym okiem Jurka Mellibrudy czy potem już samodzielnie.

I tak minęło ćwierć wieku. I przyszedł czas na nowe, młodsze pokolenie, które kampanię „Bo zupa była za słona” pamięta z dzieciństwa, albo wręcz jest ona dla nich już tylko historycznym faktem. Epoka prekursorów i pionierów dobiegła końca, pora na tych, co rozwijają, standaryzują i profesjonalizują, szukają rozwiązań na nowe czasy i nowe wyzwania.

Dziękuję serdecznie wszystkim, z którymi pismo mnie połączyło – redaktorkom, autorkom i autorom, gronu wspaniałych ekspertów i ekspertek z Rady Programowej pisma, obecnej dyrektorce Instytutu Psychologii Zdrowia, Zofii Sobolewskiej-Mellibrudzie, która nigdy nie zawahała się nad kwestią utrzymania tego tytułu, choć pismo nie przynosi zysków, a także wieloletniemu grantodawcy, jakim była najpierw PARPA, a obecnie Krajowe Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom. Przepraszam, że nie wymieniam wszystkich z imienia i nazwiska, ale już 10 lat temu moja lista „kontaktów” przy piśmie przekroczyła 500 osób.

Ale nade wszystko dziękuję Wam – wspaniałe Czytelniczki i Czytelnicy, bo to Wasze głosy trzymały mnie przy tej misji. Jako „wędrująca edukatorka” spotykałam się z Wami w różnych miejscach Polski – zawsze słyszałam, że pismo było użyteczne, inspirujące, wspierające, że podtrzymuje w Was poczucie, że nie jesteście z trudnymi sytuacjami sami.

Może kiedyś przyjdzie czas na dłuższy wspomnieniowy tekst o historii pisma, teraz czas na krótkie DZIĘKUJĘ.

Renata Durda

Spis treści do numer 3/152/2024

PRZEMOC SEKSUALNA

1. Agnieszka Widera-Wysoczańska – Jak ułatwić diagnozę i psychoterapię przemocy seksualnej
2. Joanna Gzyra-Iskandar – Jedna jaskółka wiosnę uczyni. Punkt pomocy dla kobiet po gwałcie
3. Maja Staśko – Ofiara idealna
4. Dagmara Dobosz – Seksualizacja mediów i wpływ na rozwój nastolatków

WARSZTAT PRACY PSYCHOLOGICZNEJ

1. Sylwia Kita – Psychoterapia integracyjna a skutki traum skumulowanych
2. Barbara Czardybon – Uwarunkowania i konsekwencje przemocy wobec osób LGBT+

Gasnący płomień
Rozmowa z Patrycją Jaskułą

ROZMOWA Z MISTRZYNIĄ

Uczę jak zmienić perspektywę myślenia
Rozmowa z Lilianą Krzywicką

DIADA RODZIC-DZIECKO

1. Joanna Sikora-Ścigała – Przemoc wobec dzieci jako konsekwencja wypalenia rodzicielskiego
2. Anna Maria Nowakowska – Gorsze dzieci
3. Barbara Augustyniak – Jakim jesteś rodzicem?

Drogie Czytelniczki i drodzy Czytelnicy!

W tym roku mamy wiosnę jak lato. Nadeszły letnie upały i bzy kwitną na początku kwietnia, choć zwykle działo się to miesiąc później. Sprawy przyspieszają. Także w wyniku wyborów samorządowych. Miniona kadencja wójtów/burmistrzów/prezydentów oraz rad gmin i sejmików województw trwała 5,5 roku. Przyzwyczajeni do 4-letnich zmian, czekaliśmy na ten moment długo. A jednak frekwencja wyborcza była niska – głosowała niewiele ponad połowa osób uprawnionych. To powinno skłonić do refleksji, zwłaszcza po wysokiej frekwencji w wyborach parlamentarnych. Czy nie wierzymy w sprawczość samorządów lokalnych? Nie zależy nam, kto urządza naszą okolicę i nasze codzienne życie? A przecież w kwestii polityki społecznej „bliższa koszula ciału” – to władza lokalna i jakość pracy jednostek samorządu terytorialnego określają jakość naszego codziennego życia. Także w zakresie zapobiegania i zwalczania przemocy domowej.

W „Niebieskiej Linii” trzymamy się dotychczasowej jakości i proponujemy ważne tematy w nowych odsłonach. Po pierwsze temat mężczyzn doznających przemocy. Od ponad 10 lat systematycznie rośnie odsetek procedur „Niebieskie Karty”, w których osoby wskazane jako doznające przemocy mają płeć męską. To zjawisko na pewno wymaga głębszych analiz niż prosty komentarz, że kobiety częściej stosują przemoc wobec partnerów. Gavin de Becker w książce „Dar strachu. Jak wykorzystać sygnały o zagrożeniu, które ostrzegają nas przed przemocą i zapewniają przeżycie” pisze: Jest zrozumiałe, że spojrzenia mężczyzn i kobiet na kwestię bezpieczeństwa tak bardzo się różnią – kobiety i mężczyźni żyją w dwóch różnych światach. (…) Mężczyźni w głębi duszy boją się, że kobiety ich wyśmieją, natomiast kobiety w głębi duszy boją się, że mężczyźni je zabiją. Dostrzegając więc problem przemocy wobec mężczyzn, nie zapominajmy, że nie wolno tu szukać symetrii.

W tym numerze kontynuujemy temat pracy z parami, w których występuje problem przemocy sytuacyjnej oraz skutków przemocy doświadczanej w dzieciństwie. Bo przemoc może zniknąć z naszego życia, ale jej skutki często zostają z nami na długo.

Damian Aptowicz przybliża Państwu temat związany ze skargami na członków grupy diagnostyczno-pomocowej w procedurze „Niebieskie Karty”. Mam nadzieję, że takich przypadków nie będzie dużo, ale zawsze warto wiedzieć „z czym to się je”.

Gorącej i inspirującej lektury!

Renata Durda

Spis treści do numer 2/151/2024

MĘSKA SPRAWY

1. Przemysław Mućko – Mężczyzna doznający przemocy. Natura problemu z
   perspektywy terapii schematu
2. Agata Sierota – Pomijany problem – przemoc wobec mężczyzn

CHROŃMY DZIECI

1. Paulina Pawlak – Przemoc a zaburzenia rozwoju dziecka
2. Arleta Balcerek – Ślady przemocy rówieśniczej w dorosłości
3. Joanna Szałek – Zmiany w zakresie systemu ochrony prawnej małoletnich

ROZMOWA Z MISTRZYNIĄ

Najważniejszy jest drugi człowiek
Rozmowa z Grażyną Pisarczyk

PRACA INTERDYSCYPLINARNA

1. Liliana Krzywicka – Interdyscyplinarna pomoc osobom doznającym przemocy
2. Damian Aptowicz – Rozpatrywanie skargi na grupę diagnostyczno-pomocową. Aspekty proceduralne

POŻYTECZNE, MĄDRE I PRAKTYCZNE

1. Sebastian Pluta – Para z problemem przemocy. Różne podejścia i programy terapii, cz. 2
2. Agnieszka Widera-Wysoczańska – Przepis na chorobę – konsekwencje przemocy

Drogie Czytelniczki i drodzy Czytelnicy!

Jutro – 15 lutego 2024 – w życie wchodzą niektóre przepisy ustawy tzw. Kamilkowej. Do 15 sierpnia będziecie mieć czas, aby opracować i wdrożyć Standardy Ochrony Małoletnich. Pamiętajcie, że krąg podmiotów zobowiązanych do ich przyjęcia jest naprawdę szeroki. To każdy organizator działalności: oświatowej (czyli osoby prowadzące działalność gospodarczą jako korepetytorzy także), opiekuńczej, wychowawczej, resocjalizacyjnej, religijnej (tak, kościoły także!), artystycznej (chóry, domy kultury, teatry, kina itd.), medycznej, rekreacyjnej, sportowej, każdej związanej z rozwijaniem zainteresowań małoletnich. Także podmioty świadczące usługi hotelarskie, turystyczne oraz prowadzące miejsca zakwaterowania zbiorowego. Oraz zakłady pracy, gdzie praktyki odbywają osoby poniżej 18. roku życia.

„Niebieska Linia” IPZ od ponad 3 lat posiada Politykę Ochrony Dzieci – jej opracowywanie i wdrażanie było procesem, w który zaangażowanych było wiele osób z zespołu i spoza niego. To była dobra okazja do dyskusji o bezpieczeństwie dzieci, ale też o naszym podejściu do tego, co pomaga, a co może ograniczać nasze zaangażowanie w pomaganie dzieciom.

Potraktujcie proces wdrażania standardów jako okazję, a nie żmudny obowiązek.

Od jutra powinny także pojawić się kwestionariusze do szacowania ryzyka zagrożenia dla życia lub zdrowia dziecka służące stwierdzeniu zasadności zapewnienia dziecku ochrony podejmowanej na podstawie art. 12a ustawy o przeciwdziałaniu przemocy domowej, czyli z inicjatywy pracownika socjalnego. Niestety minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego nie przygotował stosownego rozporządzenia i kwestionariuszy brak. Oby ten stan nie przeciągał się zbyt długo.

My nie spóźniamy się z nowym numerem „Niebieskiej Linii”. Przygotowaliśmy dla Was pakiet ciekawych artykułów zarówno dotyczących pracy z parami w kryzysie (temat kontynuujemy od roku), jak i pracy z psychicznymi skutkami doznawanej przemocy.

Dla członków i członkiń powołanych jesienią 2023 roku zespołów interdyscyplinarnych przygotowaliśmy kompendium podstaw działania z garścią praktycznych wskazówek. Dobre praktyki będziemy opisywać w 2024 roku na łamach „Niebieskiej Linii” także dla członków i członkiń grup diagnostyczno-pomocowych.

                                                                          Pożytecznej lektury!

Renata Durda

Spis treści do numer 1/150/2024

SYSTEM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY

1. Renata Durda – Vademecum dla członkiń i członków zespołów interdyscyplinarnych
2. Ewa Bilska – Szkoląc mundurowych. Skuteczne interwencje Policji i Żandarmerii Wojskowej z użyciem procedury „Niebieskie Karty”

OKIEM PSYCHOLOGA

3. Joanna Gzyra-Iskandar – Przemoc poseparacyjna
4. Aneta Gawełek – W krainie fantazji. Doznawanie przemocy a choroba psychiczna
5. Paulina Pawlak – Adaptacja do przemocy
6. Anna Nowakowska – Nigdy mnie nie uderzył
7. Przemysław Mućko – Trudności w pracy z krzesłami. Jak je przezwyciężyć?

WARSZTAT PRACY Z PARAMI

8. Sylwia Kita – Psychoterapia integracyjna w pracy ze złoszczącą się parą
9. Sebastian Pluta – Para z problemem przemocy. Różne podejścia i programy terapii, cz. 1

Z TERENU

10. Tadeusz Pulcyn – Stowarzyszenie DROGA w Olsztynku