Rocznik 2008

SPIS TREŚCI

BOLESNE DOJRZEWANIE

• Ewa Jarosz Przed drzwiami domu Współczesna filozofia działań na rzecz ochrony dzieci przed krzywdzeniem
• Marek Prejzner O nastolatkach z nastolatkami Program przeciwdziałania przemocy wśród nastolatków w stanie Illinois
• Błażej Karwat Porozmawiajmy o Łukaszu
• Renata Durda Musimy porozmawiać o Kevinie
• Małgorzata Sitarczyk Czarno-biało i w kolorze Rodzina w percepcji nieletnich sprawców przestępstw
• Justyna Siemionow Rozwiązanie pilnie poszukiwane Poznawczo-behawioralne uwarunkowania zachowań agresywnych wśród nieletnich.
• Katarzyna Fenik Uwodzenie dzieci w Internecie

PRAWO

• Jacek Potulski Dzieci

FORUM

• Krzysztof Sarzała Interwencja kryzysowa w Gruzji
• Ewa Bilska Profilaktyka wypalenia zawodowego(część II)

SPIS TREŚCI

PŁEĆ JAKO CZYNNIK RYZYKA

• Beata Fiszer Świat według gender
• Renata Durda Mroczna księga kobiet
• Katarzyna Kądziela Męski urok pracodawcy
• Monika Ksieniewicz Społeczność międzynarodowa o przemocy i handlu ludźmi
• Ewa Bilska Profilaktyka wypalenia zawodowego
• Agnieszka Olszewska Prawne aspekty mobbingu w miejscu pracy

PRAWO

• Sabina Lasok-Chwiedoruk Pomagacz w sądzie

SPRAWCY I ALKOHOL

• Błażej Karwat To w każdym siedzi... Przeżycia sprawcy zabójstwa i zgwałcenia w ujęciu fenomenologicznym
• Justyna Siemionow Tropem myśli Poznawczo-behawioralna terapia sprawców przemocy w rodzinie
• Groźny duet - przemoc i alkohol
• Małgorzata Sitarczyk Wpajali mi poczucie winy Jak DDA spostrzegają postawy wychowawcze rodziców?

SPIS TREŚCI

STARY CZŁOWIEK W NOWYM ŚWIECIE

• Elżbieta Trafiałek Polska starość
• Zofia Szarota Prawa osób starszych
• Olga Libich-Bluszcz Archetyp Starego Mędrca i Wielkiej Matki
• Maja Kuźmicz Przełamując tabu
• Paweł Bronowski, Sylwia Kluczyńska, Maryla Sawicka Niedostrzegany problem Problemy alkoholowe u osób starszych
• Grażyna Płachcińska O starości okiem psychologa
• Irvin D.Yalom Patrząc w słońce
• Paulina Gotfryd Seniorzy w mediach

PRAWO

• Dorota Krzysztoń Rzecznik pyta w imieniu ofiar
• Maria Stożek Nowela ustawy

Drogie Czytelniczki i Drodzy Czytelnicy

Za oknem zasłużone lato. W myślach głównie urlopy. Ale przecież tyle się ostatnio dzieje w sprawach związanych z przemocą interpersonalną, że trudno sobie zrobić dłuższe przerwy.

Przez ostatnie kilka miesięcy w Polsce, ale także na świecie, wydarzyło się dużo tragicznych przypadków przemocy. Świat obiegła informacja o więzionej przez 24 lata w piwnicy córce i wnukach-dzieciach Josepha Fritzla. Przez kilka dni wszyscy wstrzymali oddech w zadziwieniu i przerażeniu, że działo się to w sercu Europy, w sercu austriackiego dobrego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Chwilę później w Polsce mieliśmy czarną serię śmiertelnych przypadków pobić i zaniedbywania dzieci. Media i opinia publiczna stawiali pytanie: co się dzieje z Polakami? Dlaczego tak okrutnie traktujemy własne dzieci? Przecież nigdy wcześniej tak nie było?

Niestety, smutna prawda jest taka, że takie przypadki zdarzały się także wcześniej. Przed wiekami, dekadami, ale też przed dwoma laty, przed rokiem? Co nie zmienia faktu, że każda krzywda to o jedną krzywdę za dużo.

Na tym tle rozpoczęła się publiczna, można by rzec nawet ?polityczna?, debata: ?zakazać prawnie bicia dzieci czy nie??. Wielu polityków zabrało głos ? premier Donald Tusk powiedział, że zdarzało mu się ?dać klapsa? synowi i teraz się tego wstydzi, rzecznik Janusz Kochanowski powiedział, że bić dzieci można - byle z miłością, a poseł Nelly Rokita powiedziała, że biła swoją córkę (np. jak ta miała 4 lata i ją oszukała) i jest z tego dumna. W tym duchu wydaje się, że odchodzimy od zasadniczego przedmiotu dyskusji ? jak lepiej chronić zdrowie i życie polskich dzieci? Jak sprawić, by wyrosły na dorosłych, którzy używają w konfliktowych sytuacjach rozsądku a nie emocji, siły argumentów, a nie argumentu siły. Aby wyrosły na rodziców, którzy rąk używają do wychowywania i przytulania a nie bicia.

To nie jest dyskusja o jednym klapsie. To dyskusja o modelu wychowania ? o miłości i strachu, o szacunku i poniżaniu, o prawie i bezprawiu.

Do wszystkich tych, którzy byli poruszeni sprawą i losem Elizabeth Fritzl, małej Wiktorii, Oskarka czy Pawełka i mówili, że zrobią wszystko, aby kolejne dziecko nie zginęło z rąk opiekunów - kieruję prośbę: zrezygnujcie z używania klapsów wobec własnych dzieci. Podpiszcie się pod ustawą o zakazie kar cielesnych i poniżającego traktowania dzieci, nawet jeśli macie wątpliwości, czy dacie radę być roztropnymi rodzicami bez klapsa. To małe wyrzeczenie, jeśli na szali jest czyjeś zdrowie i życie. Zróbcie to, nawet gdy minie Dzień Dziecka i przez jakiś czas nie będzie kolejnej tragedii, która znowu Was poruszy!

Życzę Państwu pełnej zadumy lektury i zachęty do działania

Renata Durda

SPIS TREŚCI

RÓŻNE OBLICZA PRZEMOCY

• Jadwiga Jakrzewska Mit niekrzywdzącego rodzica
• Małgorzata Sitarczyk Z ojca na syna czyli o roli ojca w genezie zachowań przestępczych synów
• Marta Wojtas Zagrożenia w sieci: psychomanipulacje Z doświadczeń Helpline.org.pl
• Natalia Osica O stalkingu szerzej
• Agata Leśnicka Osoby chore psychicznie a przemoc domowa
• Robert Gorczyca Między schizofrenią a przemocą
• Renata Durda Relacja ze Strasburga

DOKUMENTY EUROPEJSKIE

• Zalecenie Rec(2002) 5 Komitetu Ministrów Rady Europy do państw członkowskich w sprawie ochrony kobiet przed przemocą
• Maud de Boer-Buquicchio Wychowywanie dla przyszłości - używanie rąk w celu ochrony i wychowywania, a nie karania

PRAWO

• Jarosław Polanowski Czas na zmiany

FORUM

• Krzysztof Sarzała Déja vu Po Gdańsku i Bytowie
• Zespół Pogotowia Niebieska Linia Rok na Korotyńskiego
• Monika Płatek Fajna sprawa - uczę prawa

Drogie Czytelniczki i Drodzy Czytelnicy

W tym numerze „Niebieskiej Linii” proponujemy Państwu panoramiczne spojrzenie na problem przemocy w rodzinie i problematykę przeciwdziałania temu problemowi. Ilekroć człowiekowi wydaje się, że wciąż kręci się wokół tych samych rozwiązań i że sprawy tkwią w miejscu – warto rozszerzyć pole widzenia i popatrzeć na różne problemy w skali makro. Kilka pierwszych artykułów przedstawia aktualne działania w zakresie problematyki przemocy w rodzinie podejmowane w USA, Hiszpanii, Niemczech i Austrii, a także na forum Organizacji Narodów Zjednoczonych w Komisji ds. Statusu Kobiet.

Zwraca moją uwagę, że w większości krajów na kwestie przemocy w rodzinie patrzy się w ramach szeroko pojętej problematyki przemocy wobec kobiet czy też działań na rzecz zrównywania statusu kobiet i mężczyzn. Mam wrażenie, że wyodrębnienie problematyki przemocy w rodzinie z tego głównego nurtu (mainstreamu) – trzymając się z terminologii obowiązującej w programach równościowych i genderowych) działań na rzecz kobiet i poszukiwanie uniwersalnego podejścia, w którym nie płeć sprawcy czy ofiary się liczy tylko fakt, że dzieje się to w rodzinie – jest polską specyfiką. Nie wiem, czy ułatwia nam to szukanie rozwiązań i skutecznych metod zapobiegania przemocy, bo nurt działań na rzecz wyrównywania statusu kobiet jest na świecie bardzo silny i może byłoby łatwiej się pod niego podłączyć, mieć jakąś i programową, i finansową lokomotywę globalną. Wiem natomiast, że szukanie WŁASNYCH rozwiązań zawsze się opłaca i że rozwiązania zbudowane lokalnie zawsze będą lepiej dopasowane do problemu niż uniwersalne narzędzia „dla wszystkich”. Myślę, że w polskim myśleniu o przemocy W RODZINIE, a nie WOBEC KOBIET, tkwi siła. Choć patrząc na statystyki policyjne i sądowe, a także te z miejsc pomocowych, nie ma wątpliwości, że przemocy doświadczają głównie kobiety i dzieci. Widzę też związek między przemocą partnerską a przemocą wobec kobiet w miejscach pracy, molestowaniem seksualnym w miejscach publicznych i nierównym traktowaniem w polityce i życiu publicznym.

Ale obawiam się, że stawiając znak równości między przemocą w rodzinie i przemocą wobec kobiet wpadniemy w ślepy zaułek, na końcu którego znowu trzeba będzie tworzyć programy przeciwdziałania dyskryminacji i wykluczania mężczyzn. Mimo tych politycznie mniej poprawnych uwag ☺, zachęcam Państwa do zapoznania się z tym, co słychać w innych krajach i do refleksji, jak to się ma do działań podejmowanych (lub zaniechanych) w Polsce.
Szczególnej uwadze polecam dział prawny, w którym drukujemy nowe zarządzenie Komendanta Głównego Policji w sprawie procedury „Niebieskie Karty”, a towarzyszy mu tekst specjalistki z Komendy Głównej Policji z uwagami (niewesołymi), w którym miejscu znajduje się ta PROCEDURA dziś. Zachęcam także do prześledzenia w kilku tekstach informacji związanych ze zjawiskiem stalkingu (uporczywego nękania). W Polsce tematyka ta dopiero raczkuje, a nie ma tygodnia, by w mediach nie było kolejnego dramatycznego reportażu o ofiarach tego przestępstwa. Nie mamy jednak ani takich przepisów jak amerykańskie czy niemieckie, ani praktycznych rozwiązań i sposobów interwencji. W tej dziedzinie sporo jeszcze przed nami, a czas nagli!

Mam jednak nadzieję, że po lekturze tego numeru, nasuną się Państwu również refleksje na temat tego, jak wiele w ciągu ostatnich 10 lat w Polsce się wydarzyło w sprawie przeciwdziałania przemocy i że jest to nasz polski wkład w światowe poszukiwania remedium na ten ważny problem społeczny.

Życzę Państwu inspirującej lektury

Renata Durda

SPIS TREŚCI

ZAGRANICA

• AGNIESZKA CZAPCZYŃSKA I RENATA DURDA rozmawiają z CINDY DYER - dyrektorem Biura ds. Przeciwdziałania Przemocy wobec Kobiet w Ministerstwie Sprawiedliwości USA Aktualnie w Ameryce
• oprac. GRZEGORZ WRONA Rodzinne centra w Ameryce - przykład dobrej praktyki
• MONIKA KSIENIEWICZ ONZ w obronie kobiet
• FRANK WINTER Przeciw stalkerom w Niemczech tłumaczenie Natalia Osica
• SYLWIA SPUREK Austria - model do poprawy
• ŁUKASZ GABLER Ustawa przemocowa w Hiszpanii

PRAWO

• IWONA SZULC "Niebieskie Karty" oczyma policji
• Zarządzenie nr 162 Komendanta Głównego Policji z dnia 18 lutego 2008 r. w sprawie metod i form wykonywania przez Policję zadań w związku z przemocą w rodzinie w ramach procedury "Niebieskie Karty"

FORUM

• AGNIESZKA CZAPCZYŃSKA Przemoc na randce
• JOANNA CICHLA Przemoc w powiecie polkowickim
• MARTA MAKARA-STUDZIŃSKA, JUSTYNA MORYLOWSKA Między kobietą i mężczyzną Przemoc w związkach intymnych
• AGNIESZKA WESOŁOWSKA (Nie)prywatna kampania o przemocy
• z IRENEUSZEM KACZMARCZYKIEM rozmawia RENATA DURDA Odwet na godności
• IRENEUSZ KACZMARCZYK Choroba godności

SPIS TREŚCI

WIEK PRZEDSZKOLNY

• Tomasz Iwański Procedura "Niebieski Miś"
• Joanna Drożdż Konsekwencje rozwodu "po polsku"
• Magdalena Śniegulska Zanim będzie za późno

WIEK SZKOLNY

• Elżbieta Napora Narysuj swoją rodzinę
• Monika Ksieniewicz Być mądrym jak dziecko
• Małgorzata Przybysz-Zaremba Mobbing w szkole
• Monika Czyżewska Jak pracownicy szkoły opisują krzywdzenie dzieci? Badania praskie.

PRAWO

• Robert Opora Trudności w pracy rodzinnych kuratorów sądowych
• Grzegorz Wrona Brak dowodów? Środki dowodowe w postępowaniu karnym w zakresie art .207 k.k.
• Robert Kaczor Kup pan piwo małolatowi!

ZAGRANICA

• Anna Ulatowska Schroniska dla ofiar przemocy w Irlandii